भारत हा युवकांचा देश आहे. या देशातील प्रत्येक घडामोडीला वळण देण्याची आणि त्यावर परिणाम करण्याची क्षमता फक्त तरुणांमध्ये आहे. ही संपूर्ण तरुणाई जेव्हा एकत्र येते तेव्हा उत्साहाला पूर येतो. हा उत्साह चांगल्या कामांसाठी वापरला तर त्याचे सकारात्मक परिणाम होतात आणि वाईट कामांसाठी वापरला तर त्याला उन्माद असे नाव दिले जाते. जी.एच. रायसोनी स्पोर्ट्स अँड कल्चरल फाउंडेशनला तरुणाईचा उन्माद नव्हे उत्साह टिपायचा आहे. हाच उत्साह रंगभूमीच्या माध्यमातून सकारात्मकरीत्या लोकांपुढे आणायचा आहे. त्यासाठी एकांकिका स्पर्धेचा मार्ग निवडण्यात आला आहे.

रंगभूमीवर सादर होणारा प्रयोग कधी अंतर्मुख करीत असतो, कधी रडवतो तर कधी खदखदून हसवतो. प्रेक्षकांच्या भावविश्वाला स्पर्श करण्याचं उत्तम कसब रंगभूमीत आहे. याच रंगभूमीचा उत्साह शिगेला पोहोचल्याचं संपूर्ण महाराष्ट्रानं एकांकिका स्पर्धांमध्ये बघितलं आहे. महाराष्ट्रातील आंतरमहाविद्यालयीन एकांकिका स्पर्धांमध्ये तरुणाई ज्या उत्साहाने सहभागी होते, तो उत्साह इतरत्र कुठेही बघायला मिळत नाही. कित्येक दिवस तालीम करून एक उत्तम प्रयोग रंगमंचावर सादर करायचा असतो. प्रत्येक प्रयोगागणिक रंगभूमीचाही उत्साह वाढत असतो. आणि बघता बघता हा उत्साह जल्लोषात रुपांतरीत होतो. त्याचं एकमेव कारण म्हणजे तरुणाईचा उत्साह.

रंगभूमीचं एक छान वैशिष्ट्य आहे. रंगभूमीवरील कलावंत वृद्ध झाले तरी रंगभूमी कधीच वृद्ध होत नाही. तिचा उत्साह आणि जल्लोष वर्षानुवर्षे तसाच आहे. हाच जल्लोष संपूर्ण महाराष्ट्राला अनुभवता यावा, या उद्देशाने आम्ही ‘जल्लोष रंगभूमीचा’ हे घोषवाक्य निवडले आहे. त्याची प्रचिती जी.एच. रायसोनी करंडक राज्यस्तरीय आंतरमहाविद्यालयीन एकांकिका स्पर्धेत येईल.

एकांकिका स्पर्धा ही रंगभूमीवरील कारकिर्दीची पहिली पायरी आहे. महाराष्ट्रातील प्रत्येक मोठ्या रंगकर्मीने स्वतःला एकांकिका स्पर्धांच्या माध्यमातून घडविले आहे. पहिल्या पायरीवर रंगभूमीचे खरे शिक्षण मिळते. इथेच अभिनयाचे आणि दिग्दर्शनाचे धडे मिळतात. नाटकातील सर्व तांत्रिक बाबींचे ज्ञान मिळते आणि त्याचा प्रत्यक्षात अनुभवही मिळतो. पुढे दोन अंकी नाटकांमध्ये आणि त्याच्याही पुढे चित्रपटसृष्टीत पाऊल टाकताना एकांकिकांचा अनुभव खूप कामी येतो.

महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणात एकांकिका स्पर्धांचे आयोजन होत असते. या सर्वच स्पर्धा कलावंत घडविणाऱ्या फॅक्ट्रीज आहेत. यात आपलेही योगदान लाभावे म्हणून एकांकिका स्पर्धांचे आयोजन करण्याचा निर्णय जी.एच. रायसोनी स्पोर्टस् अँड कल्चरल फाउंडेशनने घेतला. एकांकिका स्पर्धेचे आयोजन हा आमच्यादृष्टीने केवळ एक सांस्कृतिक उपक्रम नसून त्यामागे एक व्यापक भूमिका आहे. रंगभूमी हे एकमेव असे माध्यम आहे, जे एकावेळी अनेक तरुणांना एकाच व्यासपीठावर आणते. एका नाटकात किंवा एकांकिकेत सामूहिक प्रयत्नांचे, सामूहिक कौशल्याचे दर्शन होत असते. ही सामूहिक शक्ती तरुणाईला भविष्यातील वाटचालीत उपयोगी पडत असते. एकांकिका स्पर्धा घेताना या सामूहिकतेच्या, एकजुटीच्या मानसिकतेला अधिक बळ देण्याचा आमचा उद्देश्य आहे. त्यासाठी एक सशक्त माध्यम म्हणजे जी. एच. रायसोनी करंडक.

रंगभूमी म्हटल्यावर मुखवटे आलेच. हे मुखवटेच खऱ्या अर्थानं नाट्यकलेची ओळख आहेत. इंद्रधनूचे सात रंग म्हणा किंवा केवळ ब्लॅक अँड व्हाईट म्हणा, मुखवटे बघितले की रंगकर्मींमध्ये एक वेगळाच उत्साह संचारतो. त्यामुळेच कुठल्याही नाट्यस्पर्धेच्या बोधचिन्हात आपल्याला मुखवटे दिसतातच. जी.एच. रायसोनी करंडक आंतरमहाविद्यालयीन एकांकिका स्पर्धा आयोजित करताना एका अनोख्या बोधचिन्हाच्या आम्ही शोधात होतो. अर्थात या बोधचिन्हात आम्हाला मुखवटे हवेच होते. असंख्य भाव-भावनांचं प्रकटीकरण ज्या रंगभूमीवर होतं, त्या रंगभूमीचे प्रतिमेतून वर्णन करायचे झाले, तर मुखवट्यांशिवाय दुसरा पर्याय नाही. त्यामुळे या मुखवट्यांमधूनच आमचा स्पर्धा घेण्यामागील उद्देश सांगण्याचा आम्ही प्रयत्न केला.

स्पर्धेच्या बोधचिन्हात दिसणारे मुखवटे रंगभूमीवरील उत्साहाचे, कलावंताच्या नम्रतेचे प्रतिक आहेत. नाट्य सादर करताना कलावंतांमध्ये संचारणारी ऊर्जा या बोधचिन्हातून दाखविण्याचा आमचा प्रयत्न आहे. जी. एच. रायसोनी करंडक आंतरमहाविद्यालयीन एकांकिका स्पर्धेत तरुणाईने बोधचिन्हाप्रमाणे उत्साह आणि ऊर्जा घेऊन रंगमंचावर उतरावे, यासाठी खूप खूप मनःपूर्वक शुभेच्छा..